Stratejik Planlama
Strateji, başarıyı gerçekleştirmek için ayrıntılı bir planlama süreci olup, uzun vadeli hedeflerimizi gerçekleştirmek için gerekli olan kararlar ve faaliyetlerdir. Her kuruluş, hedeflerini ve bunları nasıl gerçekleştireceğini belirlemek zorundadır. Bu, ürünlerini, müşterilerini ve operasyonlarını kullanarak yapılır. Strateji, akışkan, devamlı ve tekrarlanan bir süreçtir ve adımları mantıklı bir şekilde bölünebilir:
1. Hedef Belirleme: İlk Adım
İşletmeniz için stratejiyi öncelik sıralaması yapılmadan ve işletmeniz, pazarınız ve kuruluşunuzda değerin oluşturulma biçimine göre belirlenmiş hedefleriniz olmadan düşünmek mümkün değildir. Bu hedefler, kuruluşunuzun değerini hissedarlarınız için arttırmak amacıyla belirlenir ve bunun en önemli faktörü zaman faktörüdür. Örneğin, kuruluşunuz için yirmi yıllık bir vizyon belirleseniz de, stratejik planlama genellikle sadece 3-5 yıllık bir zaman dilimini kapsar. Görev bildirimi olarak da bilinen yazılı beyan, işletmenizin asıl amacını ve odak noktasını belirleyen ve işletmeniz için tutarlı bir yön sağlar. Stratejik planlama ve bununla ilgili uygulamalar ise değişen koşullara göre değişebilir.
2. Strateji Geliştirme Süreci – Yol Haritası
Strateji geliştirme, üç temel soru üzerine odaklanır:
- Şu anda neredeyiz?
- Hangi yöne gitmeliyiz?
- Oraya nasıl ulaşabiliriz?
Bu üç sorunun cevapları, Şekil 1'deki strateji sürecini belirler:
- Mevcut durum analizi: Şu anda nerede olduğumuzu anlamaya yönelik bir değerlendirme yaparız.
- Hedefler belirleme: Hangi yöne gitmek istediğimizi belirleriz.
- Strateji belirleme: Oraya nasıl ulaşacağımızı belirleriz.
- Eylem planı oluşturma: Stratejimizi nasıl uygulayacağımızı belirleriz.
- İzleme ve değerlendirme: Stratejimizin etkisini izler ve değerlendiririz.
3. Müşteri Analizi
Müşteri ihtiyaçlarının anlaşılması, işletme stratejisi geliştirme sürecinin ilk adımıdır. Bu bilgiye dayanarak, işletmenin hedeflerini belirler ve stratejisini oluşturur. Eylem planı oluşturulur ve strateji uygulanır. İşletme stratejisinin etkisi izlenir ve değerlendirilir. Bu süreç, işletmenin müşteri ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilmesini ve işletmenin hedeflerine ulaşmasını sağlar.
4. İşletme İçi Analiz
İç denetleme, bir kuruluşun operasyonel ve mali sonuçlarını inceler, işlev ve süreçlerini değerlendirir ve kilit ilişkilerinin sağlık durumunu inceler. Ayrıca, SWOT (güçler, zayıflıklar, fırsatlar ve tehditler) analizi yaparak, bileşenlerin önem sırasına göre sıralanmasını sağlar. Böylece, en önemli faktörler daha detaylı olarak incelenir.
5. Stratejik Seçenekler
Maliyet liderliği ve pazar oyunculuğu, işletmelerin strateji seçenekleri arasında yer alan iki önemli yöntemdir. Bir kuruluşun etkili bir strateji oluşturabilmesi için, konumlandırma ve uygulama bileşenlerini dengeli bir şekilde ele alması gerekir. Konumlandırma, bir kuruluşun hedeflerine ulaşmasını sağlamak için, yön ve ürünlerini belirlemeyi ve stratejik yaklaşımını netleştirmeyi amaçlar. Uygulama ise, kuruluşun belirlediği yön doğrultusunda ihtiyaç duyduğu kaynakları ve operasyonel yetenekleri sağlamaya yöneliktir. Stratejik seçeneklerimizi iyileştirmek için, "nasıl" sorusunu sormak ve birleştirme, giriş, geliştirme, çeşitlendirme ve tasfiye etme gibi yaklaşımları kullanarak stratejimizi geliştiririz.
6. Stratejik Düşünme
Stratejik düşünme, doğru çözüme ulaşmak için sorular sormak ve uygun analizler yaparak plan ve stratejiler oluşturmayı içerir. Örneğin, varlık iyileştirme hakkında sormak istediğiniz sorular, yeni fikirler oluştururken ve halihazırda sahip olduğunuz ve kullandığınız her önemli varlığın en iyi şekilde kullanılmasını düşünürken yardımcı olabilir. Bir diğer yaklaşım, çekirdek işletme düşünce şeklini kullanmaktır. Çekirdek işletme, ürünler, müşteri segmentleri, süreçler ve teknolojiler olarak tanımlanır ve en yüksek rekabet avantajını sağlar. Çekirdek işletmenizi tanımlayabilmek için belki de sadece küçük bir takım yeterlidir. Örneğin, "Eğer tüm işletmelerimizi satmamız gerekseydi, hangisini elimizde tutardık?" sorusunun cevaplandırılması çekirdek işletmenizi belirlemenize yardımcı olabilir. Çekirdek işletmenizi belirledikten sonra, kilit unsur çekirdeği en faydalı şekilde kullanabilmektir, yani operasyonel mükemmeliyetten faydalanabilmektir. Bir diğer yöntem, en iyi uygulama listelerini içeren yayınları kullanmaktır. Örneğin, Choi ve Valikangas, yaklaşık 200 işletme stratejisini soysal yaklaşımlar içeren bir listede toplamıştır, bu stratejiler arasında sağlamlaştırma, değer taşıma ve etkisiz bırakma gibi farklı yaklaşımlar bulunmaktadır.
7. Stratejik Kararları Uygulama – İdari Konular
Stratejik başarısızlık, tutum, iletişim ve üst düzey yönetime bağlılık gibi nedenlerle olabilir. Stratejilerin uygulanması için performans karnesi kullanımı yararlı bir yöntemdir. Performans karnesi, işletme stratejisinin mali, müşteri, işletme süreçleri, eğitim ve büyüme gibi dört farklı açıdan değerlendirilmesini sağlar.
Kaplan ve Norton tarafından 1992 yılında sadece mali göstergelere dayalı yönetim kısıtlamalarını genişletmek amacıyla oluşturulmuştur. Stratejinin uygulanması, tüm çalışanların bir takım olarak çalışmasını gerektirir. Üst düzey yönetim, işletme stratejisini geliştirir ve birleştirir, ancak program ve proje yönetimi çalışanları olarak siz de strateji uygulama aşamasında önemli bir rol oynarsınız. Program yöneticisi olarak, programın stratejik güdüleyicilerini, fayda arttırıcılarını ve değişiklik yaratmak için gerekli yönetim seviyesini anlamanız beklenir. Proje yöneticisi olarak, resmi bir programın veya yüksek etkili bir stratejik projenin parçası olmanız durumunda benzer bir rolü oynamanız beklenir.
Sonuç Olarak
Başarılı bir strateji, stratejik düşünce yönü ve yaklaşımınızı katalizör olarak değiştirebilir. Proje yöneticisi olarak, karşılaştığınız bir sonraki iş durumunda veya fizibilite çalışmanızda, mevcut stratejileri tanımlamak için kendinize zaman ayırın. Eğer mali analiz belgelerinde açıkça ifade edilmemişse, sponsorunuzdan açıklama istemekten çekinmeyin. Bu, size stratejik yönelim hakkında daha fazla bilgi verir ve sizi doğru yönde ilerletebilir.
Kaynakça İçin Bana Dokun!
Bill Richardson – www.microsoft.comBu Makaleyi Oy Ver!